KPI’s in de bouwsector: real-time opvolging van projecten en nacalculatie

Inzicht per werf, per fase en per euro. Ontdek de KPI’s die elke bouwonderneming nodig heeft voor nacalculatie, budgetcontrole en veiligheid.

In de bouw telt elke dag, elke mankracht en elke vierkante meter. Projecten zijn complex, marges kwetsbaar en de concurrentie groot. Wie efficiënt wil bouwen, moet efficiënt kunnen meten. KPI’s helpen bouwbedrijven om projecten proactief op te volgen, kosten te beheersen en risico’s te vermijden. In dit artikel krijg je concrete KPI’s voor elke projectfase: van voorbereiding tot oplevering – inclusief dashboardtips voor moderne bouwbedrijven.

KPI’s per projectfase in de bouw

Een bouwproject bestaat uit meerdere fases: voorbereiding, uitvoering, afwerking en oplevering. Elke fase vraagt om eigen KPI’s die helpen sturen op voortgang en resultaat.

1. Planningsgraad

Wat? Aandeel van de taken dat binnen de voorziene tijd werd uitgevoerd

Gebruik: Meet of de voorbereiding realistisch en volledig was

Actie: Herbekijk fasering of werkmethodes bij lage score

2. Uitvoeringsgraad per fase

Wat? Percentuele voltooiing van elke projectfase (ruwbouw, technieken, afwerking...)

Visualisatie: Gantt of voortgangsbalk per onderdeel

Gebruik: Duidelijke communicatie met klant en stakeholders

3. Werfvertraging in werkdagen

Wat? Verschil tussen geplande en werkelijke werkduur per fase

Actie: Analyseer oorzaken (levertermijn, weersomstandigheden, capaciteit)

4. Onvoorziene wijzigingen (change orders)

Wat? Aantal en impact van technische of commerciële bijsturingen

Gebruik: Kritisch voor nacalculatie en klanttevredenheid

KPI’s voor budget en nacalculatie

In de bouw is goed gecalculeerd half gewonnen. KPI’s helpen niet alleen vooraf, maar vooral bij het opvolgen en evalueren van het projectresultaat.

5. Kost per vierkante meter

Wat? Totaalkost gedeeld door de gebouwde oppervlakte

Gebruik: Vergelijk met raming of met gelijkaardige projecten

Actie: Signaleer kostenoverschrijding vroegtijdig

6. Afwijking t.o.v. oorspronkelijke offerte

Wat? Verschil in procent tussen oorspronkelijke raming en eindfacturatie

Formule: (eindkost – offerte) ÷ offerte × 100

Gebruik: Essentieel voor post-projectanalyse

7. Rendabiliteit per project

Wat? Opbrengst – kost, in euro of in margepercentage

Gebruik: Analyseer waar marge gewonnen of verloren gaat (inkoop, planning, uitvoering)

8. Nacalculatie per kostensoort

Wat? Werkelijke kosten per rubriek (arbeid, materiaal, onderaanneming)

Tip: Gebruik kleurcodes (groen/geel/rood) voor afwijkingen t.o.v. budget

KPI’s voor resourceplanning

Personeel, materiaal en machines zijn schaars en duur. Deze KPI’s helpen je ze correct in te plannen én rendabel in te zetten.

9. Bezettingsgraad van personeel

Wat? Percentage productieve uren t.o.v. beschikbare uren

Gebruik: Per ploeg, week of project

Actie: Vermijd onder- of overbezetting

10. Inzetgraad van machines

Wat? Aantal gebruikte machine-uren t.o.v. huur- of eigendomsuren

Gebruik: Koppeling met machineparkbeheer en onderhoudsplanning

11. Verliesuren

Wat? Tijd waarin personeel of materiaal beschikbaar was maar niet ingezet werd

Oorzaken: wachttijd op levering, werfvoorbereiding, weersomstandigheden

Gebruik: Visualiseer en bespreek in werfvergaderingen

12. Opleidingsgraad

Wat? Aantal gevolgde opleidingen per medewerker per jaar

Waarom? Belangrijk voor veiligheid, productiviteit én retentie

KPI’s rond veiligheidsincidenten

Veiligheid is een topprioriteit in de bouw. KPI’s helpen niet alleen om ongevallen te meten, maar vooral om preventief beleid op te volgen.

13. Incidentfrequentie

Wat? Aantal incidenten per 100.000 gewerkte uren

Gebruik: Vergelijk met sectorbenchmark of interne norm

Tip: Combineer met ernstscore (licht – zwaar – fataal)

14. Near misses

Wat? Aantal bijna-ongevallen zonder schade

Gebruik: Essentieel voor preventiebeleid

Actie: Stimuleer melding, ook van kleine risico’s

15. Veiligheidsaudit-score

Wat? Score behaald op periodieke inspectie of audit

Gebruik: Objectieve indicator van veiligheidsbewustzijn en naleving

16. Aantal VCA-gecertificeerde medewerkers

Wat? % medewerkers met geldig VCA-attest

Gebruik: Opvolging van wettelijke conformiteit en klantvereisten

Dashboarding voor projectopvolging

Zonder visueel overzicht blijven KPI’s cijfers in silo’s. Met dashboards maak je prestaties bespreekbaar, vergelijkbaar en bruikbaar in real-time.

Wat een goed bouwdashboard toont

  • Projectvoortgang per fase, visueel als Gantt of percentage
  • Afwijking op budget en planning per project
  • Werfvertragingen of rendabiliteit per ploeg
  • Bezettingsgraad van personeel en materiaal
  • Veiligheidsincidenten of auditscore per werf

Tools die vaak gebruikt worden

Tips voor dashboardgebruik

  • Automatiseer met live data uit ERP of planningssoftware
  • Gebruik kleuren (groen/geel/rood) voor afwijkingen
  • Deel dashboards in werfvergaderingen en directiemeetings
  • Beperk tot 10 KPI’s per rol (projectleider vs. werfleider vs. directie)

Veelgemaakte fouten bij KPI’s in de bouw

  • Enkel meten na afloop van het project
  • KPI’s zonder actie- of eigenaarschap
  • Geen vergelijking tussen projecten
  • KPI’s die niet visueel gedeeld worden met teams
  • Werk met tussentijdse KPI-metingen per fase

Koppel KPI’s aan beslissingen: herplanning, bijsturing, escalatie

Maak KPI’s zichtbaar en bespreekbaar op de werf

Automatiseer waar mogelijk (i.p.v. handmatige excels)

Samenvatting: wat moet je meten in de bouw?

Bouwbedrijven die werken met KPI’s zien sneller waar projecten ontsporen, kunnen onderbouwd bijsturen en verhogen zo hun marge én klanttevredenheid.

Essentiële KPI’s per domein:

  • Per fase: planningsgraad, uitvoeringsgraad, change orders
  • Financieel: rendabiliteit, nacalculatie per rubriek, afwijking op offerte
  • Resources: bezettingsgraad, verliesuren, opleidingsgraad
  • Veiligheid: incidentfrequentie, VCA, near misses
  • Dashboard: combinatie van realtime werfdata en financiële opvolging

Grote werven vragen vaak complexe transportplanning , ontdek hier welke transport KPI’s je helpen bij leverbetrouwbaarheid en ritrendement.

Werk je met prefab of eigen productie? Dan zijn deze productie KPI’s zoals OEE of stilstandtijd erg relevant.

Bouwlogistiek draait om de juiste materialen op het juiste moment – zie hier welke logistieke KPI’s daarvoor zorgen.

Van werfmedewerkers tot projectleiders: deze HR KPI’s geven je zicht op retentie, verzuim en inzetbaarheid.

Winst of verlies per project hangt vaak samen met deze financiële KPI’s voor budgetopvolging, marges en cashflow.

Ook in bouwbedrijven is offerteopvolging en orderwaarde cruciaal – bekijk hier de juiste sales KPI’s voor projectgedreven verkoop.

Ontdek de InsightData Project App voor je project rendabiliteit te beheren.

Boek een
gratis demo.

Boek een demo en gesprek met een Business Intelligence expert.
Contacteer ons