Waarom KPI’s cruciaal zijn in logistiek
In de logistieke sector is efficiëntie alles. Leverbetrouwbaarheid, doorlooptijden en retourpercentages hebben directe impact op klanttevredenheid én kostenstructuur. KPI’s vormen de brug tussen operationele activiteit en strategische sturing. Ze maken prestaties meetbaar, detecteren knelpunten en sturen continue verbetering aan. Of je nu werkt met een eigen vloot of logistiek uitbesteedt: duidelijke KPI’s zijn onmisbaar.
Top 10 logistieke KPI’s en wat ze meten
Hieronder vind je tien veelgebruikte KPI’s die een goed beeld geven van je logistieke prestaties. Per KPI geven we de betekenis, formule en toepassing:
- On Time Delivery (OTD): Percentage zendingen dat op of vóór het afgesproken tijdstip geleverd is.
Formule: Aantal leveringen op tijd / totaal aantal leveringen x 100
Toepassing: Essentieel voor klantentevredenheid en SLA’s. - Gemiddelde wachttijd per zending: Tijdsduur tussen aankomst op locatie en effectieve verwerking of vertrek.
Formule: Totale wachttijd / aantal zendingen
Toepassing: Geeft inzicht in procesvertragingen aan laadkades of depots. - Order pick accuraatheid: Aantal foutloze leveringen t.o.v. totaal aantal bestellingen.
Formule: Aantal correcte picks / totaal aantal picks x 100
Toepassing: Kwaliteitsindicator voor magazijnbeheer. - Magazijndoorlooptijd: Tijd die goederen gemiddeld in opslag blijven.
Formule: Gemiddelde tijd tussen inbound en outbound
Toepassing: Optimalisatie van voorraadbeheer en ruimtegebruik. - Laadcapaciteit per rit: Efficiënt gebruik van transportmiddelen.
Formule: Gemiddelde vulling in m³ of kg / capaciteit voertuig
Toepassing: Verhoogt rendabiliteit van transport. - Retourpercentage: Aandeel van leveringen dat terugkomt.
Formule: Aantal retouren / totaal aantal leveringen x 100
Toepassing: Indicator voor productkwaliteit en orderverwerking. - Claimkosten per levering: Gemiddelde kost van schadeclaims of verlies per zending.
Formule: Totale claimkosten / aantal leveringen
Toepassing: Financiële graadmeter voor betrouwbaarheid. - Voorraadrotatie: Hoe vaak je je volledige voorraad verkoopt in een bepaalde periode.
Formule: Verkoopwaarde / gemiddelde voorraadwaarde
Toepassing: Meet voorraadverversing en kapitaalefficiëntie. - CO₂-uitstoot per zending: Milieu-impact van je logistieke operaties.
Formule: Totale CO₂-emissie / aantal zendingen
Toepassing: Duurzaamheidsdoelstellingen monitoren. - Dock to Stock tijd: Tijd tussen goederenontvangst en effectieve inslag in het systeem.
Formule: Gemiddelde tijd in minuten of uren
Toepassing: Snelheid van je inboundproces.
Databronnen en meetmethodes
Gebruik je TMS (Transport Management System), WMS (Warehouse Management System) of ERP als primaire bronnen. Zorg voor uniforme definities per KPI, afgestemd met alle betrokken teams (transport, warehouse, customer service). Een order die “op tijd” is volgens dispatch, maar “te laat” volgens de klant, wijst op een definitieschil. Documenteer formules centraal en werk met een KPI-handboek. Zie ook de complete KPI dashboards gids.
Hoe formuleer je KPI’s correct?
Elke KPI moet gekoppeld zijn aan:
- Een duidelijke definitie
- Een bron (bv. gestructureerde database of export uit TMS)
- Een berekeningsfrequentie (dagelijks, wekelijks, maandelijks)
- Een verantwoordelijke (bv. warehouse manager, planner)Zorg voor consistent gebruik van tijdseenheden en filters. Combineer eventueel met de SMART methode
Visualiseren: wat werkt in een logistiek dashboard?
Een goed logistiek dashboard is meer dan een cijferoverzicht. Denk visueel en thematisch:
- Kaarten voor geografische spreiding (leveringen per regio)
- Trechters voor orderflows (besteld > gepickt > geleverd)
- Lijngrafieken voor evoluties (bv. wachttijd per week)
- Thermometers voor norm KPI’s (zoals retourpercentage)
- Alerts (bv. OTD < 90%) met kleuraanduidingBeperk het aantal KPI’s per scherm tot vijf. Bied filters aan voor klant, periode, type zending of magazijn.
KPI’s in context plaatsen: benchmark en trend
Een KPI zonder context zegt weinig. Is een retourpercentage van 6% goed of slecht? Dat hangt af van sector, producttype en klantverwachtingen. Gebruik dus:
- Sectorbenchmarks of interne normen
- Vergelijking t.o.v. vorig jaar of vorige maand
- Doelstellingen (bijv. OTD ≥ 95%)
- SeizoenseffectenCombineer cijfers met toelichting of notities van verantwoordelijken.
Teamgericht werken met KPI’s
KPI’s zijn geen doel op zich, maar een middel om samenwerking te verbeteren. Koppel elke KPI aan een verantwoordelijke en geef die toegang tot het relevante dashboard. Organiseer maandelijkse KPI-meetings waarin teams afwijken bespreken, oorzaken benoemen en verbeteracties formuleren. Gebruik KPI’s ook bij teamtargets en bonussen.
Veelgemaakte fouten in logistieke KPI’s
- KPI’s zonder uitleg of interpretatie
- Te veel cijfers zonder prioriteiten
- Geen actieplan bij afwijking
- Handmatige rapportage zonder automatisatie
- Verschillende definities over afdelingen heen
Tot slot: KPI’s als hefboom voor logistieke groei
Sterke KPI’s zorgen voor focus, efficiëntie en transparantie. Ze helpen je niet alleen om huidige prestaties op te volgen, maar geven richting aan toekomstige optimalisaties. Combineer technische tools (Power BI, TMS) met organisatorisch draagvlak en structurele opvolging voor maximaal effect.
Verder verdiepen?
- Ontdek de InsightData Supply Chain App voor al je logistieke KPI uitdagingen.
- Zo bouw je een visueel sterk dashboard
- Methodiek voor KPI-definitie
- Alles over governance en rapportering
- Ontdek de InsightData Supply Chain en Operations Apps